को हुन् ब्रम्हा, विष्णु र महेशकी जननी कसरी भयो त्रिदेवको जन्म ?

भगवानको मुख्य रुप अर्थात ब्रम्हा, बिष्णु र महेशलाई मानिन्छ । यी तीनैलाई देवताहरुमा उत्तम देवताको रुपमा पुजिदै आएको छ । तर पुरा जगतका सञ्चालक यी त्रिदेव कसरी उत्पति भए रु यीनिहरुको जन्म कसरी भयो ?  हिन्दु धर्मशास्त्र वेदमा लेखिएको छ, परमेश्वर अजन्मा, अदृश्य र निराकार छन् । शिव पुराणमा समेत ब्रह्मा सत्य र अविकारी छन् भनेर उल्लेख छ। शुरुवातमा ब्रह्माण्ड अन्धकारमय थियो । त्यसबेला ब्रमाण्डमा पानी, आगो वा हावा थिएन । त्यसबेलाका अर्थात प्राचीन शास्त्रहरुमा ब्रह्मालाई सत् अर्थात् अविनाशी मानेका छन् । यीनै अविनाशी परब्रह्म निराकार परमात्माले आफ्नो लीला शक्तिले आकारको कल्पना गरे । जो मूर्ति रहित परब्रह्म हुन् ।

उनै सर्वोच्च ब्रह्म भगवान सदाशिव हुन् भन्ने धार्मीक मान्यता छ । उनैलाई इश्वर मानिन्छ । सदाशिवले स्वेच्छाबाट विग्रहको माध्यमले शक्तिको सिर्जना गरे । सदाशिवको त्यो परम शक्तिलाई प्रधान प्रकृति, गुणवती माया, बुद्धि तत्वको जननी तथा विकार रहित मान्ने गरिन्छ । त्यहि शक्तिलाई अम्बिका भनिन्छ । तर अम्बिका पार्वती वा सती भने होइन । तिनै अम्बिकालाई प्रकृति, सर्वेश्वरी, ब्रह्मा, विष्णु र महेशकी जननी, नित्य र मूल कारण भनिन्छ । यस अर्थमा अम्बिमा नै ब्रम्हा, बिष्णु र महेशकी आमा हुन् ।देवी भागवत पुराणको तेश्रो स्कन्द, अध्याय ५ मा ब्रह्मा, विष्णु, महेशको माता दुर्गा भएको र पिता ज्योति निरंजन काल भएको उल्लेख छ । यस अर्थमा अम्बिका वा माता दुर्गा एकै हुन् । जो त्रिदेवकी जननी हुन् ।