बर्दघाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानद्वारा नेपाली भाषाको शुद्धताका लागी प्रशिक्षण र कार्यपत्र प्रस्तुत
प्रकाशित मिति:
प्रकाश न्यौपाने
पुस १४ गते
नवलपरासी । पश्चिम नवलपरासीको बर्दघाटमा रहेको बर्दघाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानले दुई दिने नेपाली भाषा लेखन प्रशिक्षण तथा गोष्ठी सम्पन्न भएको छ । बर्दघाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानले बर्दघाट नगरपालिकाको भाषा, कला, र साहित्यको उजागर गर्दै आइरहेको प्रतिष्ठानले संघ सस्था र कार्यलयका प्रतिनिधिलाई लक्ष्यित गरि भाषा शुद्ध लेखन सम्बन्धि प्रशिक्षण कार्यक्रम गरिएको हो ।
प्रमुख अतिथि भाषा आयोगका सदस्य अमर गीरीले प्रमुख अतिथिको रुपमा बोल्दै नेपाली भाषाको सन्दर्भमा एक प्रकारको अराजकता रहेको बताउनु भयो । “हरेक भाषाका आफ्ना बिशेषताहरु रहेका छन । नेपाली भाषाका पनि विशेषता छन । नेपाली भाषाका बिशेषतालाइ चिन्न नसक्दा हिज्जेमा बिबाद आएको हो ।” गिरीले भन्नुभयो । नेपाली भाषा बिज्ञहरु मध्ये एक थरीले सस्कृत अनुसार चल्नु पर्ने र अर्को थरीले भाषा सरलिकृत अनुसार अगाडी बढ्नु पर्ने धारणा राख्दै आएको उहाले भनाइ छ ।
“सस्कृत बैज्ञानिक भाषा हो । यो जनबलीको भाषा किन हुन सकेन । मुल प्रश्न यो छ ।” गिरीले भन्नु भयो । भाषामा २०७२ साल देखी बिबाद चर्को रुपमा अगाडि आएको उल्लेख गर्दै उहाले दिन्नानाथ शर्मा मन्त्री हुदा त्यसबेला को टीप्पणीबाट बिषय बल्झिएको र भाषाको मुद्दाको सर्बोच्च अदालतबाट फैसला आएको छ । त्यसको पुर्ण पाठ आउन बाकी छ । पुर्ण पाठ आए पछि भाषा आयोग विवाद समाधानना अगाडी बढ्ने गीरीको भनाइ छ ।
त्यस्तै बर्दघाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति डाक्टर घनश्याम न्यौपानेले शैक्षिक क्षेत्रमा नै सबै भन्दा पहिले भाषिक शुद्धता हुनु पर्ने बताउनु भयो । न्यौपानेले भाषामा अनुशासन हुनुपर्नेमा जोड दिदै उहाले नेपाली भाषाको शुद्ध प्रयोगलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य राखेको र आगामी दिनमा यस्ता गतिविधि अझ व्यापक रूपमा सञ्चालन गर्ने प्रतिष्ठानको योजना रहेको कुलपति न्यौपानेले बताउनु भयो । कुलपति न्यौपानेले भाषाको बिबादका बिषयमा सर्बोच्च अदालतबाट फैसला आएपछि नेपाली भाषा शुद्ध लेखनका बिषयमा गोष्ठी गर्ने पहिलो प्रज्ञा प्रतिष्ठान नै बर्दघाट भएको दाबी गर्नु भयो ।
शेषकान्त पौडेलले शिक्षा र भाषाको शुद्धताका बिषयमा प्रस्तुत गर्नु भएको कार्यपत्रको हुमनाथ आचार्यले टिप्पणी गर्नु भएको छ । मुलुक समृद्ध गर्ने र भाषागत बिकासका लागी भाषागत शुद्धता आवश्यक पर्ने उल्लेख गर्दै मानकमा आधारीत भएर शुद्ध भाषा लेखनमा ध्यान दिनुपर्ने कार्यक्रमका वक्ताहरुले जोड दिनु भएको छ । डाक्टर श्याम प्रसाद न्यौपानेले प्रशासन र भाषाको शुद्धताको बिषयमा प्रस्तुत गर्नु भएको कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै भाषा लेख्य र कथ्य हुने उल्लेख गर्नु भयो । न्यौपाने भन्नुहुन्छ -” प्रशासनिक भाषा लेख्य हुन्छ, भाषाले ब्यक्तिको व्यक्तित्व झल्किन्छ र बौद्धिकताको बोध गराउछ ।” कार्यपत्र माथी टिप्पणी गर्दै शेषकान्त पौडेलले प्रशासनबाट हुने त्रुटिका कारण दुख पाएको उल्लेख गर्दैन भाषागत त्रुटि कम हुनु पर्नेमा जोड दिनु भयो ।
डाक्टर बालकृष्ण चापागाईंले सञ्चार र भाषाको बिषयमा कार्यप्रत्र प्रस्तुत गर्दै सञ्चार माध्यममा प्रयोग हुने भाषामा गम्भीरता हुनुपर्छ । सञ्चार माध्यमले भाषाको प्रयोग गर्दा कस्तो शिक्षा प्राप्त गर्छ, कस्तो सुचना प्रदान गर्छ, कस्तो रहनसहनको बिकास गर्छ भन्ने बिषय महत्त्वपूर्ण हुने चापागाईंले बताउनु भयो । “सञ्चार माध्यममा बिज्ञापन बनाउदा सञ्चार क्षेत्रले विशेष ध्यान दिनु पर्छ । कुन बिज्ञापनले के कस्तो असर गरेको छ भन्ने बिषयलाई गम्भीरताका साथ लिनु पर्छ ।” चापागाईंले भन्नुभयो । बिज्ञापनमा प्रयोग हुने अग्रेजी र हिन्दी शब्दको सट्टामा नेपाली शब्द नै प्रयोग गर्नु पर्ने चापागाईंले आवस्यकता औल्याउनु भयो । कार्यपत्र माथी टिप्पणी गर्दै डाक्टर हरि प्रसाद घिमिरेले संकेतबाट भाषाको सुरुवात भएको छ, भाषा भनेको सञ्चारको माध्यम रहेको उल्लेख गर्नु भयो । भाषामा सञ्चारको प्रभाव ऋग्वेद देखि नै भएको हो उल्लेख गर्दै उहाले भाषिक शुद्धताका लागी सबै पक्ष जिम्मेवार हुनु पर्नेमा भनाइ राख्नु भयो ।
गोष्ठीमा शिक्षकहरु तर्फबाट ज्ञानज्योति मा.बि.कि शिक्षीका निर्मला न्यौपाने, सञ्चार क्षेत्रबार बर्दघाट प्रेस कल्बका सचिब प्रकाश न्यौपाने र निजामती कर्मचारीहरुको तर्फबाट हीमा बनले बोल्दै प्रशिक्षण र गोष्ठी प्रभावकारी भएको र आगामी दिनमा पनि सञ्चालन गर्नु पर्नेमा जोड दिनु भयो । बर्दघाट प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति डा. घनश्याम न्यौपानेको अध्यक्षता, दिप प्रकाश लोहनीको स्वागत रहेको कार्यक्रमको सञ्चालन सदस्य सचिब शरद पौडेलले गर्नु भएको थियो । प्रशिक्षण तथा गोष्ठीमा विद्यालयका शिक्षक-शिक्षिका, सामाजिक संघ संस्थाका प्रतिनिधि गरी ६० जनाको सक्रिय सहभागिता रहेको थियो।
थप समाचार
बर्दघाट महोत्सवमा दुइ दिन थप, २० गते समापन हुने
१३ घण्टा अघि
